زمینه و هدف: مصرف همزمان چند دارو با هم در بیهوشی می­تواند سبب کاهش دوز مصرفی دارو و به حداقل رساندن عوارض جانبی ناشی از داروهای بیهوشی شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات مصرف ترامادول متعاقب مصرف کتامین در بیهوشی خرگوش است.

مواد و روش­ها: در این بررسی از 12 سر خرگوش سفید نیوزلندی با وزن تقریبی 3-5/2 کیلوگرم در 2 گروه 6 تایی استفاده شد. در گروه اول ابتدا ترامادول تزریق و پنج دقیقه بعد کتامین استفاده شد و در گروه دوم به جای ترامادول از نرمال سالین با همان حجم دارویی ترامادول استفاده گردید و پنج دقیقه بعد کتامین استفاده شد. زمان شروع دوره­های القاء بیهوشی، بیهوشی، ریکاوری، بلند شدن و پارامترهای فیزیولوژیک در فواصل زمانی 90 -60-50-40-30-20-10-0 دقیقه ثبت گردید. داده‌ها با نرم­افزار SSPSS وآزمون آماری تی مستقل با معناداری 05/0 p < تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ‌ ها: در رابطه با دوره القاء بیهوشی (563/0= p )، دوره بیهوشی (681/0= p )، دوره ریکاوری (931/0= p ) و طول دوره ایستادن (674/0= p ) دو گروه تفاوت معنی­دار آماری نداشتند ولی فاکتور متفاوت بین دو گروه میانگین تعداد ضربان قلب، تنفس و درجه حرارت رکتوم بود.

نتیجه­گیری: بر اساس کل نتایج اخذ شده می ‌ توان گفت که مصرف داروی ترامادول متعاقب مصرف کتامین در بیهوشی خرگوش باعث تغییر معناداری در تعداد ضربان قلب، تنفس و درجه حرارت رکتوم می­شود و چون این فاکتورها در روند بیهوشی تاثیرگذار هستند لذا مصرف ترامادول توصیه می­شود.