فصلنامه علمی­ پژوهشی بیهوشی و درد

زمینه و هدف: درد یکی از عوامل مهم در پذیرش انجام جراحی در بیماران بوده وشاید مهمترین عامل ترس از جراحی باشد.استاندارد طلایی در کنترل درد بعد از عمل، استفاده از داروهای مخدر می‌باشد، ولی استفاده از‌آن بعلت عوارض جانبیمحدود می‌گردد. مطالعه حاضر با هدف‌مقایسه اثر افزودن استامینوفن وریدی به فنتانیل در پمپ وریدی کنترل درد ( PCIA ) بر میزان درد بیماران تحت جراحی ارتوپدی اندام تحتانی طراحی وانجام شده است.

روش مطالعه:

در این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور 120 بیمار کاندید جراحی ارتوپدی اندام تحتانی ( ASA I-II ) در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) طی مدت 12 ماه بررسی شدند. جهت کنترل درد بعد از عمل پمپ وریدی کنترل درد برای تمام بیماران گذاشته شد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه فنتانیل (60 نفر) و ترکیب فنتانیل و استامینوفن وریدی (60 نفر) تقسیم شدند. تنظیم پمپ کنترل درد بصورت انفوزیون مداوم 5 میلی­لیتر در ساعت، مقدار بولوس 2 میلی­لیتر و زمان قفل شدن 30 دقیقه گذاشته شد. هر میلی­لیتر از محلول پمپ در گروه فنتانیل حاوی 10 میکروگرم فنتانیل و در گروه ترکیب فنتانیل و استامینوفن حاوی 5 میکروگرم فنتانیل و 20 میلی‌گرم استامینوفن بود. نمره درد، نمره آرام­بخشی، رضایتمندی، تهوع و استفراغ تا 48 ساعت بعد از عمل توسط فرد دیگری بررسی شد.

یافته ها:

 مشخصات دموگرافیک در دو گروه تفاوت معنی­داری با هم نداشت. نمره درد قبل از شروع مطالعه در دو گروه فنتانیل و ترکیب فنتانیل و استامینوفن به ترتیب 6/1 ± 8/6 و 4/1 ± 5/6 بود. پس از 24 و 48 ساعت نمره درد به ترتیب در گروه فنتانیل (8/0 ± 4/2، 7/0 ± 7/1) و در گروه ترکیب فنتانیل و استامینوفن (6/0 ± 9/1، 5/0 ± 2/1) کاهش یافت ( P کمتر از 001/0). تغییرات نمره درد در هر دو گروه مشابه یکدیگر بود. میزان آرام­بخشی، تهوع و استفراغ در گروه فنتانیل و رضایتمندی در گروه استامینوفن بالاتر بود.

 نتیجه گیری:

یافته های این مطالعه نشان می‌دهد که افزودن استامینوفن وریدی به فنتانیل در پمپ وریدی درد در کنترل درد بیماران جراحی ارتوپدی اندام تحتانی مؤثر می‌باشد. هم­چنین، استامینوفن دارای عوارض کمتری مانند تهوع، استفراغ و آرام­بخشی و نیز رضایتمندی بیشتری نسبت به فنتانیل می‌باشد.